İNTERNET ÜZERİNDEN ELDE EDİLEN BİLGİLER GÜVENİLİR VE DOĞRU MU?

İNTERNET ÜZERİNDEN ELDE EDİLEN BİLGİLER GÜVENİLİR VE DOĞRU MU?

Günümüz bilgi toplumlarında, birçok kişi gereksinim duyduğu bilgiye internet aracılığıyla ulaşabilmektedir. Bu nedenle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de internet kullanımı giderek artmaktadır. Dünya geneline bakıldığında, dünyada 2,5 milyar insan internet kullanmaktadır. Bilgi sağlamadaki bu gelişmeler ve değişimler beraberinde elde edilen bilgilerin niteliğini sorgulamayı da doğurmaktadır.

İnternet kullanımının bu derece yoğun olmasıyla ve kullanılmasıyla öğrenilen verilerin güvenirliği ve doğruluğu konusu daha fazla önem kazanmıştır. Literatürde internet aracılığıyla edinilen bilgilerin her zaman güvenilir olmayacağı bildirilmektedir. Arama motorları, web tarayıcıları, çevirimiçi kütüphane katalogları, elektronik kitap, elektronik dergi ve elektronik gazete, veri tabanları gibi ögeler gereksinim duyulan bilgiyi bulmaya, süzmeye, düzenlemeye ve özetlemeye yarayan araçlardan bazılarıdır.

Diğer açıdan bilgi erişim sistemlerinde bilginin düzenlenişi, sunumu kişinin bilişsel yapısı ve bilgi arama davranışı gibi unsurların istenen bilgiye ve doğru belgelere erişimi etkilediği açıktır. Yapılan araştırmalara göre diğer kaynaklara kıyasla öğrenciler bilgi arama aracı olarak interneti daha yoğun kullanmaktadırlar; ancak diğer yandan web ortamındaki özellikle bedelsiz olarak sunulan bilginin güvenirliği konusunda şüphe içindedirler. İnternet, IP dünyası ve araştırmacılar için çok önemli ve vazgeçilmez bir kaynak olmasına karşın, alıntı yapılan veya okunan kaynağın güvenirliği ve doğruluğu sorunu burada da ortaya çıkmaktadır.

İnternet ile erişilen bilgilerin doğruluğu ve güvenirliği konusunda yapılan bazı araştırmalar;

Bu araştırmalardan biri Barbaros Hayrettin Paşa Lisesi lise 3 öğrencilerinden oluşan 40 öğrenciye uygulanan farkındalık anketidir. Bu ankette yer alan 3 adet ucu açık soruların nitel analizi sonucunda 40 öğrenciden sadece 11 öğrencinin internet üzerindeki kaynakların doğruluğu ve güvenirliğinin farkında olduğu saptanmıştır.        ” Kullandığınız kaynakların güvenirliğini nasıl anlarsınız?” sorusuna farkında olmayan öğrencilerin vermiş olduğu cevaplar doğrultusunda kaynakların güvenirliğini:

 

Ø 14 öğrenci sitenin kullanım sıklığından,

Ø 8 öğrenci sitedeki mevcut yorumlardan,

Ø 3 öğrenci anti-virüs taramasından geçirerek,

Ø 2 öğrenci kendine mantıklı gelmesinden,

Ø 1 öğrenci geniş kapsamlı bilgilere bakarak,

Ø 1 öğrenci farklı arama motorlarına bakarak, anladıklarını belirtmişlerdir.

 

Araştırma sonunda, lise öğrencilerinin internet üzerindeki kaynakların doğruluğu ve güvenirliği hakkındaki farkındalıklarının yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır.

Yapılan başka bir çalışmada incelenen web sayfalarının %34,4 ünün kim tarafından hazırlandığı belirtilmemiştir. Kaynak ve yazar ismi belirtilmeyen bu sayfalardaki bilgiler, kullanıcıların güvenilir bilgiye ulaşıp ulaşamadığı konusunda endişe yaratmaktadır. Ayrıca örnekleme dahil edilen 32 siteden elde edilen verilere göre sitelerin %25 ini resmi sayfalar oluştururken, %75 ini özel kuruluşların oluşturması bilgi içeriklerinin güvenliği, hazırlayan kişilerin niteliği ve site kullanıcılarının etik kodlar tarafından korunması konusuna dikkati çekmektedir. Bu doğrultuda sayfaların son bilimsel bilgi ve yeniliklerle hazırlanmış olması önem kazanmaktadır. Ancak sitelerin kuruluş tarihlerine bakıldığında %50 sinin kuruluş yılını belirtmemiş olması ve Türkiye’de son bir yıl içerisinde kurulan site olmaması; yine güncelleme tarihleri incelendiğinde %68,8 inin güncelleme tarihlerini belirtmemiş olması bilgilerin hızla gelişip değişmesi ile karşılaştırıldığında yetersiz kalmaktadır.

Sonuç olarak; hazırlanan internet sayfalarının güncel bilgileri içererek hazırlanmış olması, bilgilerin nereden alındığı konusunda kaynak ve yazar bilgilerinin olması, hazırlanan sayfaların güvenirliğini göstermesi açısından önemlidir. Bilgi güvenliği sağlanmayan sitelerdeki bilgiler kopyalanabildiği için uzman ya da yetkili olmayan kişiler tarafından kullanılabilmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle hazırlanan sitelerin güvenlik kilitlerini barındırması önemli ve gereklidir. Bilgiye internet yoluyla ulaşmak isteyen herkes için ya var olan mevcut sitelerin güvenlik kilitlerini barındırmasının önemli olduğu kadar niteliğinin arttırılması ya da alanında uzman kişiler, ki bu kişiler aynı zamanda internet üzerinden elde ettikleri bilgileri yoğun olarak kullanırlar, tarafından daha nitelikli, güncel, güvenilir ve herkesin kolay ulaşabileceği sitelerin hazırlanması gerekmektedir.